Internet dojrzewa. W niektórych zakamarkach powoli spełniają obietnice uniwersalnego dostępu do ogromu ludzkiej wiedzy i kultury (patrz linki numer 4 i 5). W innych, niestety, urzeczywistniają się przepowiednie o zagrożeniach, jakie niesie on dla sposobu, w który kształtuje się wiedza i opinia publiczna (patrz linki numer 1 i 6). Uczmy się jak najwięcej o tym jak działa. Jak dobrze wpływać na niego i na korzystających z niego ludzi 🙂 Niebawem będzie to już nie połowa, a cała ludzkość. Lepiej nie zostawiać decyzji o tym jak będziemy się komunikować tylko w rękach firm, które dostarczają nam do tego narzędzi.
#1 Kompetencje medialne, których nie zdobędziesz w szkole
Nieprawdziwe informacje, tzw. fake news, to tylko wierzchołek góry lodowej problemów z wiarygodnością współczesnych przekazów medialnych. Z pomocą powszechnie dostępnych narzędzi cyfrowych frabrykuje się zdjęcia równie łatwo jak tekst. O tym jak rozpoznać takie zdjęcia możecie przeczytać praktyczny artykuł na stronach BBC. Wielkimi krokami nadchodzą również narzędzia do tworzenia realistycznie wyglądających, ale nieprawdziwych wideo, o czym pisze brytyjski Guardian. Umiejętności techniczne rozpoznawania takich zmanipulowanych komunikatów, a także krytycznej oceny skutków takich wiadomości, stają się niezbędne już dziś, zarówno wśród dzieci jak i dorosłych. Co gorsza, nieprawdziwe wiadomości to nie tylko próba manipulacji naszą opinią, to również świetny sposób na zarabianie na naszej rozproszonej uwadze w sieci. Tutaj w prosty sposób szokujące treści przekładają się na więcej kliknięć i wyświetleń stron, co oznacza lepsze zarobki na reklamie. Ten proces świetnie i prosto opisał Tobias Rose-Stockwell we wpisie na Medium.com.
Mam nadzieję, że niebawem tak dobre artykuły, z których każdy nadaje się na co najmniej jedną lekcję (godzinę wychowawczą, wiedzy o społeczeństwie, informatyki?) będę mógł polecać również w języku polskim, tymczasem musimy zdać się na anglojęzyczne media.
#2 Krótka historia kopiowania
Im bardziej wizualna staje się kultura wokół nas, tym łatwiej dostrzec w niej kopie / inspiracje innymi pracami (a także je odnaleźć). Amerykański kanał PBS przygotował świetną, 10 minutową historię kopiowania, przenikania się pomysłów i wykorzystywania przez największych twórców (takich jak Raphael, Monet, Picasso i wielu, wielu innych) dorobku malarzy i malarek przed nimi. Warto obejrzeć, by docenić nie tylko oryginalność, ale również sztukę kopiowania i remiksu.
#3 Jeśli Amazon zajmuje się otwartymi zasobami edukacyjnymi, to wiedz, że co się dzieje
Jeff Bezos, właściciel sklepu Amazon.com objął niedawno pierwsze miejsce na liście najbogatszych ludzi na świecie. Inwestycje jego firmy (m.in. loty kosmiczne) mogą zatem liczyć na spore zasoby i wsparcie. Czy podobnie będzie z Amazon Inspire czyli próbą przejęcia (na razie skierowaną głównie do nauczycieli w USA) rynku cyfrowych zasobów edukacyjnych? Inspire, z kolekcją 13 000 zasobów od pierwszych partnerów i obietnicą umożliwienia umieszczania zasobów przez samych nauczycieli może szybko stać się liderem wśród podobnych platform (w USA to m.in. oercommons, openstax cnx, w Polsce podobnym repozytorium jest Scholaris).
Na razie wydaje się, że internetowy gigant napotkał na te same przeszkody, co wiele platform przed nim: prawo autorskie i wspieranie twórców treści. Część zasobów od partnerów (np. uczelni) treści na licencjach Creative Commons (lub własnej, ograniczonej czasowo licencji Amazon’a), ale podczas testów z indywidualnymi autorami natrafiono na wiele materiałów umieszczanych bez zgody autorów oryginalnych prac. Serwis nie posiada również żadanych dodatkowych form wynagrodzenia czy wsparcia autorów, w zamian za ich treści. Taki model, nawet jeśli ułatwi wyszukanie ciekawych treści, będzie tylko pogłębiał problemy nauczycieli, zamiast je rozwiązywać.
#4 Digitalizacja po angielsku: model 3D Kamienia z Rosetty i notatniki Leonardo da Vinci
British Museum opublikowało w serwisie z projektami 3D Sketchfab pierwszy skan jednego z najważniejszych zabytków piśmiennictwa staroegipskiego, dzięki którego odkryciu udało się lepiej zrozumieć egipskie hieroglify: kamień z Rosetty. Równolegle British Libarary opublikowało skan 570 stronic notatników Leonardo da Vinci, a w nich dziesiątki mniej znanych konceptów i szkicy wynalazków.
#5 Digitalizacja po polsku: 100 000 nowości w Polonie
Tyle nowych obiektów z kolekcji Biblioteki Narodowej i Biblioteki Jagiellońskiej trafiło ostatnio do cyfrowej biblioteki narodowej Polona, do 2020 roku ma znaleźć się tam milion nowych obiektów. Większość obiektów znajduje się już w domenie publicznej, a jedną z najciekawszych nowości jest ilustrowane pierwsze wydanie Historyi o krasnoludkach i sierotce Marysi z 1896 roku.
#6 Zaufaj i zagraj, a zrozumiesz jak działa zaufanie
W 30 minutowej rozgrywce Nicky Case tłumaczy, za pomocą wycinka teorii gier (dziedziny matematyki która zajmuje badaniem optymalnych zachowań w przypadku różnych interesów graczy), jak działa zaufanie między ludźmi. Poznaj charakterystykę „graczy”, czyli ludzi reagujących rożnymi kombinacjami próby współpracy lub oszukiwania drugiej strony, oraz to jak na wynik wpływają problemy w komunikacji. Gra dedykowana została do domeny publicznej za pomoca Creative Commons Zero i już powstaje jej polskie tłumaczenie.