Każdego roku, pierwszego stycznia, nasza kultura staję się nagle bogatsza, gdy do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów i autorek. Wygaśnięcie autorskich praw majątkowych do ich twórczości oznacza, że każdy może nie tylko czerpać inspiracje, ale również swobodnie z nich korzystać. Czyja twórczość może być w tym roku nowym źródłem pomysłów i remiksów i gdzie możecie ją odnaleźć w sieci, w tym mam nadzieję pomoże Wam poniższy przegląd. W tym roku prezentuje on nie tylko twórców już znanych ale również takich, których warto odkryć.
Domena publiczna to podstawowy magazyn zasobów kultury, do którego dokładamy i z którego czerpiemy od wieków. Doroczne obchody Dnia Domeny Publicznej przypominają o tym jak skomplikowana i długa stała się ochrona praw autorskich na świecie. Czas ochrony jest różny w wielu krajach (w Polsce i większości państw na świecie trwa przez 70 lat od śmierci autorów, różne okresy trwania świetnie ilustruje ta mapa), wydłużany wielokrotnie w imię interesu największych monopolistów na rynku takich jak Disney zaczął ograniczać wykorzystywanie nawet powszechnie znanych już wcześniej utworów takich jak bajki.
Dłuższe listy autorów i autorek, których twórczość przechodzi z 1 stycznia 2016 do domeny publicznej znajdziecie na stronie domenapubliczna.org oraz w wynikach wyszukiwania Wikipedii: artyści, pisarze.
Polska
Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, polska poetka i dramatopisarka dwudziestolecia międzywojennego, której wiersze często wykonywane były również jako piosenki m.in. przez Ewę Demarczyk, Czesława Niemena. Wybór 96 wierwszy pisarki opublikuje niebawem cyfrowa biblioteka Wolne Lektury.
Edward Okuń, polski malarz i ilustrator tworzący w stylu secesji, znany wolnomularz. Jego obrazy można znaleźć w kolekcjach muzeów narodowych w Warszawie i Poznaniu.
Edward Okuń, Wojna i My, 1925, Wikimedia Commons.
Świat
Hiroaki Takahashi (pseudonym Shotei) japoński twórca drzeworytów i członek ruchu artystycznego shin-hanga, który na początku XX-tego wieku odświeżył tradycyjną sztukę malarstwa i drzeworytu Ukiyo-e. Jego prace można znaleźć w kolekcji Muzeum Uniwersytetu w Wisconsin.
Takahashi Hiroshi: Śnieg nad rzeką Ayase, 1915, Wikimedia Commons.
Otto Neurath, austriacki filozof, socjolog, ekonomista, inicjator działań Koła Wiedeńskiego oraz twórca języka komunikacji wizualnej i prezentacji danych ISOTYPE (International System of Typographic Picture Education). Skan jego najważniejszej książki, „International Picture Language” można znaleźć na stronach kilku uniwersytetów.
Anne Frank, autorka słynnego dziennika pisanego podczas II Wojny Światowej, zmarła w obozie koncentracyjnym po ponad dwuletnim ukrywaniu się w Amsterdamie. Mimo prób przedłużenia ochrony do oryginału (w języku holenderskim, do znalezienia m.in. tutaj) przez spadkobierców, powszechnie uznaje się, że przeszedł on właśnie do domeny publicznej.
Jules De Bruycker, jeden z najbardziej znanych belgijskich XX-wiecznych grafików i rysowników specjalizujący się w szkicach architektury i ilustracjach do książek. Wiele z jego grafik można znaleźć już w pełni dostępnych do wykorzystania w Wikimedia Commons.
Jules De Bruycker, Katedra w Antwerpii, Wikimedia Commons.
Leonid Pasternak – rosyjski malarz post-impresjonistyczny, ilustrator książek oraz autor wielu portretów Lwa Tołstoja. Jego obrazy można znaleźć już w zasobach Wikimedia Commons.