Uruchom myślenie projektowe (design thinking) w szkole

Design Thinking (najczęściej tłumaczone na język polski jako myślenie projektowe) to nowoczesna i co raz bardzoej popularna metoda do tworzenia innowacyjnych rozwiązań problemów czy projektowania nowych produktów. Myślenie projektowe skupia się na działaniu z osobami, które będą korzystać z danego rozwiązania (próbie lepszego zrozumienia ich potrzeb, empatyzowania z nimi) i kładzie duży nacisk na testowanie i ulepszanie projektowanych rozwiązań dzięki informacji zwrotnej. Takie podejście świetnie sprawdza się również w edukacji, zarówno na lekcji jak i dla całej społczności szkolnej. Dzięki zajęciom lub większym akcjom, nauczyciele i uczniowie mogą nie tylko rozwiązać jakiś problem (np. hałas na korytarzu) ale również nabyć lub rozwinąć sporo nowych, miękkich kompetencji (np. współpracy w zróżnicowanych grupach) oraz uczyć się w ciekawy sposób (np. matematyki za pomocą mierzenia i analizlowania przestrzeni szkoły). Tych przykładów nie wziąłem z głowy, już dziś wiele nauczycielek i nauczycieli samodzielnie podejmuje się takich działań m.in. w programie matematycznym Wartość Dodana Fundacji Szkołą z Klasą czy wspierając zespoły uczniowskie w olimpiadzie Zwolnieni z Teorii.

Spośród wielu świetnych, dostępnych w sieci materiałów wytypowałem kilka większych, które dostępne są równocześnie na wolnych licencjach Creative Commons. Oznacza to, że poza możliwością wykorzystania ich w szkole (to można zrobić z każdym materiałem, w ramach dozwolonego użytku publicznego) można również je remiksować, dostosować do własnych potrzeb i dalej rozpowszechniać. To może być przydatne dla aktywnych nauczycieli i nauczycielek, którzy chcą wydać własne materiały o myśleniu projektowym.

Po angielsku

Świetną lekturą, dostępną za darmo (niestety tylko po angielsku) jest klasyczna już publikacja Design Thinking for Educators. Wydana przez IDEO, studio które stoi za spopularyzowaniem myślenia projektowego. Można ją pobrać ze strony po podniu adresu e-mail i kilku informacji o sobie. Drugim największym zasobem o Design Thinking jest strona i materiały opracowane przez zespół z Uniwersytetu Stanforda. Ich strona (w całości na wolnej CC BY-SA) zawiera pomysły na lekcje i zajęcia, narzędzia i netografię innych materiałów (w tym wideo, które wprowadzają do różnych zagadnień związanych z projektowaniem). Można znaleźć tutaj również materiały prezentacje i graficzne przygotowane w formatach do druku, jak i otwartych do prostego przerabiania.

Strona o myśleniu projektowym K12 Lab na Uniw. Stanforda

Po polsku

Na rodzimym gruncie myślenie projektowe w edukacji promuje Szkoła z Klasą 2.0, która wydała świetne i gotowe do remiksowania materiały przewodnikowe oraz narzędzia do wykorzystania podczas zajęć w klasie. Przewodnik pomoże wypracowywać innowacyjne rozwiązania dla klasy, szkoły czy społeczności, a w PDF-ie z narzędziami znajdziemy materiały do tworzenia m.in tzw. Person (opisu konkretnych osób, które mają skorzystać z rozwiązania), ścieżki doświadczeń, określania propozycji wartości (co nowego zyska odbiorca).

Szkoła z Klasą opracowała również serię autorskich narzędzi do prowadzenia różnych etapów Design Thinking w szkole, które sprawdzą się z różnymi grupami wiekowymi. Warto sprawdzić m.in. Alfę, która służy ćwiczeniu empatii oraz Ciastka czyli popularną w Design Thinking „personę”.

Materiały o myśleniu projektowym Szkoły z Klasą

Grafiki aut. Marty Puciłowskiej z Fundacji Szkola z Klasą